Το κοινωνικό μοντέλο της Ε.Ε έχει σημαντικά ρήγματα και επηρεάζει άμεσα το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης των πολιτών και ιδιαίτερα την τρίτη ηλικία.
Η κρίση στα ασφαλιστικά συστήματα στον 21ο αιώνα μεγαλώνει το χάσμα των εισοδημάτων και της φτώχειας, ενώ αυξάνονται τα προβλήματα και οι ανάγκες των ηλικιωμένων.
Οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης αλλάζουν ραγδαία, φθάσαμε στο 67ο έτος για συνταξιοδότηση στη χώρα μας και κλείνουμε το μάτι για τα επόμενα χρόνια στα 70 και βλέπουμε.
Οι πολιτικές ηγεσίες εσφαλμένα και άδικα αντιμετωπίζουν το γερασμένο-συνταξιουχικό κόσμο ως «βαρίδια» για την οικονομία και την ανάπτυξη. Αδυνατούν ή δεν θέλουν να αξιοποιήσουν την εμπειρία και την σοφία τους στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Στον βωμό της οικονομικής ανάπτυξης οι κοινωνικές δαπάνες συνεχώς περιορίζονται.
Τα «περήφανα γηρατειά» αντιμετωπίζονται σαν δεύτερης κατηγορίας πολίτες υποβαθμισμένοι και χωρίς καμία επιρροή στην κοινωνία σε επίπεδο πολιτικό, οικονομικό, καθώς επίσης και σε επίπεδο πολιτιστικό. Στη γερασμένη ήπειρό μας οι 4 ή οι 5 στους 10 ψηφοφόρους είναι συνταξιούχοι.
Η τεράστια αυτή κοινωνική και πολιτική δεξαμενή, με εμπειρία και σοφία, έχει περιορισμένη ενεργή πολιτική επιρροή. Στην κάλπη όμως η ψήφος γίνεται σημαντική.
Η αποχή είναι πιο περιορισμένη σε σχέση με τις άλλες ηλικίες. Συνεπώς η πολιτική δύναμη της τρίτης ηλικίας είναι καθοριστική. Μας προέκυψαν τα αναδρομικά στο δρόμο προς τις κάλπες. Σίγουρα διαφαίνεται θα γίνουν προσεχώς οι αξιώσεις προεκλογικές εξαγγελίες. Θα βρεθεί και ο απαραίτητος «δημοσιονομικός χώρος».
Πρέπει να αφουγκρασθούμε τα προβλήματα της τρίτης ηλικίας και να τους καθιστούμε ενεργούς και συμμέτοχους στην οικογένεια, την κοινωνία και την πολιτική.
Ο κόσμος της σύνταξης, αποτελεί την ευρύτερη κοινωνική ομάδα της χώρας μας με κοινά προβλήματα. Το επίπεδο της σύνταξης, η ποιότητα των κοινωνικών υπηρεσιών (υγεία, φαρμάκων, πρόνοιας κ.ά.), η ενεργή παρουσία της τρίτης ηλικίας στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι, αποτελούν τους βασικούς παράγοντες που ορίζουν την ποιότητα της ζωής.
Το ζην και το ευ ζην των απόμαχων της εργασίας την περίοδο της κρίσης και της πανδημίας, υποβαθμίστηκε και δοκιμάσθηκαν οι αντοχές τους σωματικά, διανοητικά και ψυχικά. Σήμερα δοκιμάζεται και πάλι με τον «καύσωνα» της ακρίβειας.
Ένας κόσμος γεμάτος από εμπειρία και σοφία (2.500.000 εκ.) βρίσκεται στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής και εξέλιξης. Η γνώση, η ενημέρωση και οι προτάσεις για τη διασφάλιση των συμφερόντων τους αποτελεί ένα διαρκές ζητούμενο.
Τα ιδιαίτερα προβλήματα και οι ανάγκες της τρίτης ηλικίας δεν αναγνωρίζονται ως πεδίο ιδιαίτερης έρευνας και μελέτης. Τη ρήση «σκοτώνουν άλογα όταν γεράσουν» μας την επιβεβαιώνουν οι συνθήκες ζωής στους οίκους ευγηρίας που μοιάζουν μερικές φορές με κολαστήρια.
Ο κατακερματισμός των συνταξιουχικών οργανώσεων αδυνατίζει την κοινωνική επιρροή τους προς την Πολιτεία. Η φωνή της τρίτης ηλικίας δεν ακούγεται στο κοινωνικό γίγνεσθαι για να εκφράζει τις ανάγκες, αλλά και τα συναισθήματά της, ως ενεργοί πολίτες.
Θεωρώ πολύ σημαντικό να ακουσθεί θεσμικά και ουσιαστικά η φωνή 2.500.000 εκ. ασφαλισμένων, που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά.
Το ενδιαφέρον της τρίτης ηλικίας δεν μπορεί να είναι μονάχα το ζήτημα του ύψους της σύνταξης και η επιστροφή των αναδρομικών, που ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια με τις περικοπές παραμένει βασικό.
Το επίπεδο ζωής διαμορφώνεται, όχι μονάχα με το ύψος της σύνταξης, αλλά και από την ποιότητα των κοινωνικών υπηρεσιών που προσφέρει ο ασφαλιστικός φορέας e-ΕΦΚΑ, ο ΕΟΠΠΥ, το ΕΣΥ.
Παρά την ενοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος υπάρχουν τεράστια προβλήματα στην έκδοση συντάξεων, εξυπηρέτησης και ανταπόκρισης στις ανάγκες των ασφαλισμένων. Στον χώρο της υγείας το ΕΣΥ άντεξε στις μεγάλες δοκιμασίες της πανδημίας, αλλά έχει επιτακτική ανάγκη βελτίωσης, αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού σε υποδομές και ανθρώπινο υγειονομικό προσωπικό.
Είναι γεγονός ότι υφίσταται ένας μεγάλος κατακερματισμός οργανώσεων, αλλά υπάρχουν και ισχυρές οργανώσεις συνταξιουχικές (στο Δημόσιο, στους ένστολους, στις ΔΕΚΟ, ΙΚΑ κ.ά.) που μπορούν να πρωτοστατήσουν σε πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν τη διαπραγματευτική δύναμη του κόσμου της ασφάλισης, της σύνταξης.
Για την ενίσχυση της διαπραγματευτικής ισχύος των συνταξιουχικών οργανώσεων, για την πληροφόρηση και αξιόπιστη ενημέρωσή τους, για επιστημονική προσέγγιση των προβλημάτων και των αναγκών τους για αξιοπρεπή διαβίωση είναι επιτακτική ανάγκη η θεσμική παρέμβαση της Πολιτείας να εξειδικεύσει τις κοινωνικές πολιτικές της. Και οι οργανώσεις των συνταξιούχων να διεκδικήσουν θεσμικές παρεμβάσεις που να δίνουν λύσεις στα ιδιαίτερα προβλήματά τους.
«Συν Αθηνά και χείρα κίνει». Ένα οργανωμένο κίνημα, πάνω από τις στενά συντεχνιακές δομές και νοοτροπίες, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σημαντικό παράγοντα στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι.
Να διεκδικήσει θεσμικές παρεμβάσεις που θα το αναγόρευαν σε συνομιλητή της Πολιτείας. Τα ιδιαίτερα προβλήματα του χώρου βρίσκονται στο περιθώριο και αντιμετωπίζονται από αποσπασματικές κοινωνικές πολιτικές.
Πρόσφατα τα αναδρομικά έφεραν στην επικαιρότητα για λίγο και πάλι τους συνταξιούχους με κεντρικό κοινωνικό και πολιτικό ερώτημα, αν η κυβέρνηση, ο e-ΕΦΚΑ θα καταβάλει τα αναδρομικά σε όλους.
Σχεδόν σίγουρα, άνοιξε το παραθυράκι ο κ. Μητσοτάκης, το Σεπτέμβρη θα έχουμε νέα. Αναδρομικά σε όλους και αύξηση 5% στις συντάξεις: «Ώδυνε όρος και έτεκε μυν» για την αγοραστική δύναμη της τρίτης ηλικίας. Φαίνεται και τα αναδρομικά θα ενταχθούν στην στρατηγική των εκλογικών παροχών της κυβέρνησης.
Η τεράστια κοινωνική και πολιτική δύναμη της τρίτης ηλικίας σε αυτές τις συνθήκες, αποτελεί το μεγάλο διακύβευμα των προσεχών εκλογών. Η συγκρότηση ενός Κοινωνικού, Προνοιακού Κράτους Δικαίου, πρέπει να αποτελεί στρατηγικό στόχο για τις οργανώσεις των συνταξιούχων.
Η σύσταση ενός «Εθνικού Συμβουλίου Ηλικιωμένων και Συνταξιούχων» ως παρατηρητήριο για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Χάρτη Δικαιωμάτων των ηλικιωμένων και Συνταξιούχων, θα αποτελούσε ένα σημαντικό παράγοντα στη βελτίωση των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών.
Τα «περήφανα γηρατειά» διεκδικούν θεσμικές παρεμβάσεις για την καθιέρωση της 13ης σύνταξης και όχι επιδοματικές πολιτικές. Διεκδικούν ως ενεργοί πολίτες θεσμούς συμμετοχής της τρίτης ηλικίας στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι της πατρίδας μας.
Φαίνεται το κίνημα ηλικιωμένων και συνταξιούχων να ενισχύει την παρέμβασή του στις εξελίξεις, προσφέροντας τη σοφία και την εμπειρία τους. Στο δρόμο προς την κάλπη, η πολιτική εξουσία καλείται να απαντήσει στα προβλήματα της τρίτης ηλικίας με εξειδικευμένες κοινωνικές πολιτικές.
Να κατανοήσουν οι ασκούντες την εξουσία, ότι οι συνταξιούχοι, δεν αποτελούν ένα «παρκαρισμένο»
