Η καινοτομία του ψηφιακού χρήματος που δίνει ριζοσπαστικές δυνατότητες στους πολίτες και τις εταιρείες να αποφύγουν τους παραδοσιακούς τραπεζικούς και κρατικούς περιορισμούς

των Νίκου Μπεντενίτη, Ph.D* & Αντρέα Μ. Αντωνόπουλου

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ BITCOIN;

Όπως οτιδήποτε τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας, το Bitcoin προκαλεί ενθουσιασμό, κερδοσκοπία, φήμες αλλά και σύγχυση. Τι είναι όμως το Bitcoin; Το Bitcoin είναι δύο πράγματα: ένα ψηφιακό νόμισμα και ένα παγκόσμιο δίκτυο πληρωμών με το οποίο κάποιος στέλνει και λαμβάνει αυτό το νόμισμα. Τόσο το νόμισμα, όσο και το δίκτυο πληρωμών έχουν το ίδιο όνομα: Bitcoin.

Ως νόμισμα, μπορούμε να θεωρήσουμε το Bitcoin όπως όλα τα άλλα νομίσματα: στην παγκόσμια οικονομία κυκλοφορούν ευρώ, δολάρια, γιεν, χρυσός, ασήμι κλπ. και τώρα υπάρχει και το Bitcoin. Αλλά το Bitcoin ξεχωρίζει σε διάφορα σημεία από τα υπάρχοντα νομίσματα. Για παράδειγμα είναι άυλο, δεν θα υπάρξουν ποτέ σε κυκλοφορία πάνω από 21 εκατομμύρια Bitcoin και η διάθεσή τους αυξάνεται με μειούμενο ρυθμό. Κατά συνέπεια, ο πληθωρισμός είναι προκαθορισμένος, διαρκώς μειούμενος και τείνει στο μηδέν. Επίσης, λόγω των προηγμένων μαθηματικών πάνω στα οποία στηρίζεται, είναι θεωρητικά αδύνατο να δημιουρ-γηθεί ένα πλαστό Bitcoin.

Ως δίκτυο πληρωμών, το Bitcoin αντικαθιστά (α) το ρόλο των τραπεζών - ιδίως των Κεντρικών Τραπεζών, καθώς η κυκλοφορία νέου χρήματος δεν εξαρτά-ται από τις αποφάσεις κάποιου ατόμου ή ομάδας, (β) το ρόλο των διατραπεζικών δικτύων πληρωμών, όπως του SWIFT, (γ) το ρόλο των εταιρειών πληρωμών, όπως το PayPal και (δ) το ρόλο των εταιρειών εμβασμάτων, όπως η Western Union. Με άλλα λόγια, το Bitcoin αντικαθιστά το σύνολο της τεράστιας βιομηχανίας που στηρίζεται στη δημιουργία, αποθήκευση, λογιστική παρακολούθηση και μεταφορά χρημάτων. 

Δεν χρειάζεται να δώσετε όνομα, διεύθυνση, ΑΦΜ ή οποιοδήποτε άλλο προσωπικό δεδομένο για να χρησιμο-ποιήσετε το Bitcoin. Κανένας δεν χρειάζεται να σας δώσει οποιαδήποτε μορφή έγκρισης για να κάνετε οποιαδή-ποτε συναλλαγή σε Bitcoin. Το μόνο που χρειάζεται είναι να κατεβάσετε ένα απλό πρόγραμμα στον υπολογιστή σας - που λειτουργεί περίπου όπως ένας λογαρια-σμός e-banking - και είστε έτοιμοι να κάνετε συναλλαγές άμεσα και με ανωνυμία σε όλο τον κόσμο.

ΓΙΑΤΙ ΤΟ BITCOIN ΕΧΕΙ ΑΞΙΑ;

Σε αυτό το σημείο μπορεί να αναρωτη-θείτε: «Ωραία, μπορώ να αποκτήσω, να αποθηκεύσω και να ξοδέψω τα Bitcoin χωρίς επεμβάσεις τρίτων, αλλά τι είναι αυτό που δίνει στα Bitcoin αξία; Γιατί έχουν τιμή;». Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση, αλλά η απάντηση είναι σχετικά απλή. Τα Bitcoin έχουν αξία επειδή είναι χρήσιμα και είναι αρκετά σπάνια. Συνδυάστε αυτά τα δύο χαρακτηριστικά σε ένα οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο και θα ανακαλύψετε ότι έχει αξία. Τη στιγμή που το πρώτο Bitcoin ανταλλάχθηκε από κάποιον για κάτι άλλο, δημιουργήθηκε μία αρχική τιμή αγοράς. Μεταγενέστερες διαπραγματεύσεις διατήρησαν ή άλλαξαν αυτήν την τιμή και έγιναν αναλόγως περαιτέρω συναλλαγές. Έτσι το Bitcoin απέκτησε μία αξία, όπως όλα τα πράγματα σε μια ανοικτή αγορά, εφόσον είναι χρήσιμα και αρκετά σπάνια.

Με την πάροδο του χρόνου, το Bitcoin χρησιμοποιείται σε όλο και περισ-σότερους τομείς της αγοράς, γεγονός που αυξάνει την τιμή του και αυξάνει την εμπιστοσύνη των κατόχων του ότι θα διατηρήσει την αξία του και κατά συνέπεια κάνει το Bitcoin να χρησιμο-ποιείται για ακόμα περισσότερους σκοπούς. Αυτός είναι ο μηχανισμός της λεγόμενης «ανοιχτής αγοράς»: κάθε μέρα χτίζεται μια πιο ανθεκτική οικονομία, όχι με την απειλή ενός όπλου, αλλά εθελοντικά - όχι με τα διατάγματα του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, αλλά από την ιδιοτελή ιδιωτική πρωτοβουλία.
Πολλοί λένε ότι «καμία κυβέρνηση ή εταιρεία δεν στηρίζει το Bitcoin». Και αυτό είναι αλήθεια. Το Bitcoin δεν είναι συνδεδεμένο με οποιοδήποτε κράτος, εταιρεία, νόμισμα ή αγαθό. Όμως ούτε τον χρυσό τον στηρίζει κανείς. Ο χρυσός δεν στηρίζεται από κάποιον οργανισμό - είναι πολύτιμος επειδή είναι χρήσιμος και σπάνιος. Τα αυτοκίνητα δεν στηρίζονται από κάποιο κράτος ή κάποια κυβέρνηση - είναι απλώς χρήσιμα ως αυτοκίνητα και συνεπώς, έχουν την ανάλογη αξία. Ούτε τα τρόφιμα στηρίζονται, ούτε οι υπολο-γιστές. Όλα αυτά τα αγαθά έχουν αξία λόγω της χρησιμότητας και της σπανιό-τητάς τους και αυτό είναι το πιο σημαντικό σημείο για να συνειδητο-ποιήσει κανείς τη χρησιμότητα του Bitcoin.

BITCOIN, ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Μια πολύ ενδιαφέρουσα δυνατότητα του Bitcoin είναι ότι μπορεί να παρακάμψει τον κρατικό έλεγχο. «Εντάξει» λένε διάφοροι, «το Bitcoin είναι καινούργιο και τα κράτη δεν το ρυθμίζουν ακόμα, αλλά θα το κάνουν». Δυστυχώς για τα κράτη, δεν μπορούν να ελέγξουν το Bitcoin! Κανένας άνθρωπος ή ομάδα ανθρώπων δεν μπορεί να νικήσει τους νόμους των μαθηματικών πάνω στους οποίους είναι οικοδομημένο το Bitcoin, ούτε να ελέγξει το διαδίκτυο.
Όσο πιο ευρέως υιοθετείται και αναπτύσ-σεται το Bitcoin, τόσο περισσότερο θα αμφισβητούνται και τα εθνικά νομίσματα και τα κράτη που τυπώνουν, ρυθμίζουν και ελέγχουν τα νομίσματα αυτά. Αντί να προσπαθούν οι πολίτες να αλλάξουν τις κυβερνήσεις τους με τη ψήφο ή με συλλαλητήρια, το Bitcoin θα τους επιτρέπει να παρακάμπτουν τις κυβερνήσεις και σε μεγάλο βαθμό να τις αγνοούν. Ποια αιτία θα υπήρχε για ταραχές στην Ελλάδα για τις αποφάσεις της Τρόικα, όταν οι Έλληνες θα μπορούσαν να εγκαταλείψουν το ευρώ υπέρ ενός νομίσματος που ελέγχεται μόνο από τους κατόχους του; Και από πού θα έβρισκαν οι ΗΠΑ, με το τεράστιο έλλειμμα, τους πόρους για τη χρηματο-δότηση των πολέμων τους, όταν δεν θα είχαν πλέον τη δυνατότητα να τυπώσουν χρήματα και να ξεπληρώσουν το χρέος τους με απαξιωμένο νόμισμα;

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ένα συνετός άνθρωπος θα υπέθετε ότι το Bitcoin μπορεί να αποτύχει, όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί τα περισ-σότερα νέα πράγματα αποτυγχάνουν. Όμως, υπάρχει μια πολύ ρεαλιστική πιθανότητα ότι θα πετύχει και αυτή η πιθανότητα αυξάνεται μέρα με την ημέρα, με κάθε νέο χρήστη, με κάθε νέα επιχείρηση και με κάθε νέο σύστημα που αναπτύσσεται στα πλαίσια της οικονομίας του Bitcoin. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας επιτυχίας θα είναι απίστευτα και όπως ακριβώς μόνο μερικοί άνθρωποι είχαν καταλάβει τη δύναμη του Ίντερνετ στις αρχές της δεκαετίας του '90, το ίδιο ισχύει και με το Bitcoin σήμερα. Αξίζει λοιπόν να γνωρίζει κανείς λίγα περισ-σότερα πράγματα για το Bitcoin και τις προοπτικές του, προτού το αμφι-σβητήσει.

* Ο συγγραφέας θα ήθελε να ευχαριστήσει τον Erik Voorhees της εταιρίας Coinapult για τη βοήθεια του για τη συγγραφή αυτού του άρθρου

Ο Νίκος Μπεντενίτης ζει και εργάζεται στις Η.Π.Α. και είναι αντιπρόεδρος της εκπαιδευτικής επιτροπής του Bitcoin Foundation (BitcoinFoundation.org) και διευθύνων σύμβουλος της πλατφόρμας επεξεργασίας πληρωμών Monero (monero.co) και της εταιρίας λογισμικού Eureka Science (EurekaScienceSolutions.com). Είναι διπλωματούχος Χημικός Μηχανικός του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και διδάκτωρ Φυσικοχημείας του Αμερικάνικου πανεπιστημίου Rensselaer Polytechnic Institute (RPI). Έχει διατελέσει καθηγητής σε πανεπιστήμια της Νέας Υόρκης, του Τέξας και του Ισημερινού και έχει ζήσει και εργαστεί σε επτά χώρες. Το διδακτικό και ερευνητικό έργο του καθηγητή Μπεντενίτη έχει επαινεθεί από φοιτητές και ερευνητές, συμπεριλαμβανομένου και του Νομπελίστα Χημείας, Robert Curl.

Ο Αντρέας Μ. Αντωνόπουλος ζει και εργάζεται στις Η.Π.Α. και είναι διευθύνων σύμβουλος της θερμοκοιτίδας ανάπτυξης επιχειρήσεων Root Eleven (rooteleven.com) και τεχνικός σύμβουλος της πλατφόρμας επεξεργασίας πληρωμών Monero (monero.co). Έχει διατελέσει ιδρυτικό μέλος της εταιρίας Nemertes Research, γενικός διευθυντής τεχνολογίας, πληροφορικής και λογισμικού διαφόρων εταιριών και έχει ιδρύσει δικές του επιχειρήσεις στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη και στην Καλιφόρνια. Είναι διπλωματούχος πληροφορικής και κατανεμημένων συστημάτων και πάνω από 200 τεχνικά άρθρα του έχουν δημοσιευθεί παγκοσμίως. Γράφει συχνά άρθρα σχετικά με το Bitcoin και είναι μόνιμος συνεργάτης της διαδικτυακής εκπομπής Let's Talk Bitcoin.
Το άρθρο αυτό είναι μια πολύ σύντομη εισαγωγή στο συναρπαστικό οικονομικό φαινόμενο που λέγεται Bitcoin και απευθύνεται σε ανθρώπους που ενδια-φέρονται περισσότερο για τις εφαρμογές του ψηφιακού νομίσματος στην καθημε-ρινή τους ζωή και λιγότερο για το τεχνικό πρωτόκολλο και την προηγμένη τεχνολο-γία πάνω στην οποία βασίζεται. Λόγω της μικρής έκτασης του άρθρου, πολλές από τις δυνατότητες της τεχνολογίας του Bitcoin έχουν παραλειφθεί. Για μια εκτενέστερη μορφή του άρθρου μπο-ρείτε να επισκεφτείτε τη διεύθυνση www.BitcoinWorkshops.com ενώ μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Νίκο Μπεντενίτη στο
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. ή στο about.me/bentenitis.