ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ποια Ευρώπη θέλουμε;
Ποια Ευρώπη θέλουμε;

Ποια Ευρώπη θέλουμε;

Ενόψει ευρωεκλογών και μεσούσης της Ελληνικής προεδρίας είδαν το φως της δημοσιότητας τα αποτελέσματα του Ευρωβαρόμετρου, της υπηρεσίας ερευνών και αναλύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δείχνουν ότι οι Έλληνες σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους έχουν τη χειρότερη γνώμη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα ποσοστά είναι αποκαλυπτικά, καθώς οι περισσότεροι Έλληνες (77%) απαντούν ότι δεν εμπιστεύονται το θεσμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 69% δηλώνουν απαισιόδοξοι για το μέλλον της Ευρώπης και 72% πιστεύουν ότι η ΕΕ οδεύει προς τη λάθος κατεύθυνση. Επίσης, 83% των Ελλήνων απάντησε ότι τα συμφέροντα της χώρας μας δεν λαμβάνονται υπόψη από την ΕΕ όσο θα έπρεπε.
Η σκληρή λιτότητα, η φτώχεια και η ανεργία που σύμφωνα με τη Eurostat κατέγραψε νέο αρνητικό ρεκόρ για το Νοέμβριο του 2013 (η συνολική ανεργία ανήλθε στη χώρα μας στο 28% δηλαδή 1,382 εκατ. άτομα, από 27,7% τον Οκτώβριο), δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για αισιοδοξία και ευρωπαϊκά όνειρα αλληλεγγύης.
Η ανθρώπινη τραγωδία, όμως, και η απαισιοδοξία για το αύριο δεν περιορίζονται μόνο στη χώρα μας, καθώς η οικονομική κρίση έχει χτυπήσει την πόρτα και των υπόλοιπων κρατών της Ευρωζώνης. Τον Ιανουάριο η ΕΕ είχε 26,231 εκατ. άνεργους, εκ των οποίων 19,175 αφορούσαν την Ευρωζώνη.
Τον ίδιο μήνα, ο αριθμός των ανέργων ηλικίας κάτω των 25 ετών έφτασε στο σύνολο της ΕΕ τα 5,556 εκατ. άτομα, εκ των οποίων 3,539 εκατομμύρια αφορούσαν τις χώρες της Ευρωζώνης.
«Πρέπει να δράσουμε γρήγορα, διότι αν αφήσουμε μια ολόκληρη γενιά στην ανεργία θα χάσουμε τη μάχη για την πραγματική ένωση της Ευρώπης» είχε δηλώσει πριν ένα χρόνο ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Β. Σόιμπλε. Προκειμένου να ξορκίσουν το τέρας της ανεργίας και με το φόβο των επερχόμενων εξελίξεων, οι υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας των χωρών μελών της Ευρωζώνης συναντήθηκαν στις 3 Ιουλίου 2013 στο Βερολίνο μετά από πρωτοβουλία της Γερμανίδας καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ και του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ. Μετά το τέλος της συνάντησης έγιναν δηλώσεις από όλους τους Ευρωπαίους πολιτικούς αλλά τα ευχολόγια που ειπώθηκαν, δεν οδήγησαν σε ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Το όνειρο για μια ενωμένη Ευρώπη μοιάζει ουτοπικό μπροστά στο φόβο και την αγωνία των πολιτών της. Για εκατομμύρια ανθρώπους, το ευρωπαϊκό όνειρο έχει γίνει εφιάλτης. Το χρέος των νοικοκυριών είναι εξαιρετικά υψηλό στην Ολλανδία και τη Μάλτα, ενώ στην Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιταλία πολλές επιχειρήσεις έχουν παγιδευτεί στον κυκεώνα της οικονομικής κρίσης. Ταυτόχρονα, η Kομισιόν έθεσε τη Γαλλία σε καθεστώς ''ενισχυμένης επιτήρησης'', επικρίνοντας για άλλη μια φορά την έλλειψη ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της και το υψηλό επίπεδο του χρέους της. Η Κομισιόν θεωρεί ότι η Γαλλία αντιμετωπίζει πολυάριθμες μακροοικονομικές ανισορροπίες, οι οποίες δεν έχουν διορθωθεί, με αποτέλεσμα να απαιτείται πλέον για τη γαλλική οικονομία το είδος της επιτήρησης η οποία εφαρμόζεται στην Ισπανία και στην Ιρλανδία. Σε καθεστώς ειδικής επιτήρησης, επίσης τίθενται, η Ιταλία, μαζί με τη Σλοβενία και την Κροατία, με την Κομισιόν να καλεί την κυβέρνηση του Ματέο Ρέντσι να αντιμετωπίσει το μεγάλο χρέος και την ασθενική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της, προειδοποιώντας ότι εάν δεν επιδείξει ισχυρή βούληση, αντιμετωπίζει ακόμη και τον κίνδυνο επιβολής προστίμων.
Ο διαχωρισμός του πλούσιου Βορρά και του φτωχού Νότου, το αγαπημένο επιχείρημα των υποστηρικτών της σκληρής πολιτικής λιτότητας, που ηθικολογούσαν εναντίον των PIGS (Portugal, Ireland, Greece and Spain) τα πρώτα χρόνια της κρίσης, έχει καταρριφθεί. Οι ηθικολόγοι που έβγαζαν λόγους προκειμένου να κατακεραυνώσουν τους τεμπέληδες πολίτες του Νότου, διακινδυνεύοντας να γκρεμίσουν την ευρωπαϊκή στέγη της Ενωμένης Ευρώπης, διαπιστώνουν με τρόμο πλέον ότι το μέλλον του ευρώ θα το κρίνει η αγορά, καθώς η οικονομική κρίση εξαπλώνεται ως γάγγραινα στη Γηραιά Ήπειρο.
Ταυτόχρονα, οι επερχόμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι σημαντικότερες εκλογές από το 1979 όταν οι Ευρωπαίοι πολίτες εξέλεξαν για πρώτη φορά τα μέλη του νομοθετικού αυτού οργάνου της Ε.Ε, είναι προ των πυλών με τους Ευρωπαίους να αντιμετωπίζουν την Ενωμένη Ευρώπη με ιδιαίτερο προβληματισμό. Το 48% των πολιτών θεωρούν ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ευρώπη είναι η οικονομική κρίση και το 38% η ανεργία, ενώ τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων (66%) θεωρούν ότι η φωνή τους δεν εισακούγεται στην ΕΕ, καθώς διαπιστώνουν ότι οι θεσμοί της ΕΕ στις Βρυξέλλες, το Λουξεμβούργο και το Στρασβούργο είναι απομακρυσμένοι και δεν αντιλαμβάνονται τα προβλήματα τους. Θεσμοί που έχουν αναγάγει τη σωτηρία των τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε πρώτιστο μέλημά τους.
Ο ευρωσκεπτικισμός πλανάται πάνω από την Ευρώπη που τείνει να μετατραπεί σε αποδιοπομπαίο τράγο και να βαπτιστεί ως η μόνη υπεύθυνη για όλα τα δεινά. ''Ο ευρωσκεπτικισμός δεν είναι καινούργιο φαινόμενο'' είχε δηλώσει πριν μερικές εβδομάδες στο «Βήμα» η Βιρζινί Γκιροντόν, διευθύντρια Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) στη Γαλλία. ''Η τάση υπήρχε ήδη από το 1990'' τόνισε χαρακτηριστικά. Μια τάση που ωρίμασε στα χρόνια της κρίσης, θα μπορούσαμε να συμπληρώσουμε και φαίνεται τώρα να θεριεύει, καθώς η Ευρώπη οδηγείται σε μια νέα εποχή Ψυχρού Πολέμου και σ΄ ένα νέο Κριμαϊκό Πόλεμο. Μια Ευρώπη που στηρίχτηκε στην έκβαση του Κριμαϊκού Πολέμου του 1856 και στους φόβους του Ψυχρού Πολέμου τη δεκαετία του 70 και του 80, καλείται τώρα εκ νέου να αντιμετωπίσει τους δαίμονές της.
Για χιλιάδες χρόνια στο παρελθόν, η Ευρώπη μαστίζονταν από πολέμους μεταξύ των διαφορετικών φυλών, εθνοτήτων και θρησκευτικών ρευμάτων. ''Όποιος πιστεύει ότι δεν τίθεται πλέον το αιώνιο ερώτημα περί ειρήνης και πολέμου στην Ευρώπη, μπορεί να πλανάται οικτρά. Οι δαίμονες δεν έχουν φύγει, απλά κοιμούνται'' είχε δηλώσει πριν ένα χρόνο ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, δήλωση που φαίνεται να συμμερίζεται και ο Μάρτιν Σουλτς ''ο πόλεμος γίνεται και πάλι μια πραγματική απειλή'' είπε στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής με θέμα την κρίση στην Ουκρανία.
Την ώρα που οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φοβούνται ότι το κουτί της Πανδώρας έχει ανοίξει και η Ευρώπη έχει εγκαταλειφθεί όπως στην Ελληνική Μυθολογία από το Δία, το ερώτημα αλλά και η λύση πέφτει στους πολίτες της. ''Όταν η Ευρώπη ανοίγει το στόμα της, είναι για να χασμουρηθεί'' είχε πει ο Φρανσουά Μιτεράν. Μόνο που πλέον η εποχή της αδιαφορίας και των χασμουρητών έχει παρέλθει. Οι πολίτες στην ΕΕ δεν πρέπει να είναι απλοί παρατηρητές. Οφείλουν να πιέζουν με την παρέμβασή τους και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση και την αλλαγή των συσχετισμών στο πεδίο της πολιτικής, της κοινωνίας, των κινημάτων και των ιδεών. Θέλουμε μια Ευρώπη των αγορών ή της κοινωνίας; Της αξιοκρατίας ή της γραφειοκρατίας; Της λιτότητας ή της ενότητας; Με εθνικά θέματα ή με ευρωπαϊκά θέματα; Του ενιαίου συμφέροντος ή των εθνικών – κρατικών συμφερόντων; Ας αποφασίσουμε και ας κάνουμε πράξη την απόφασή μας πριν να είναι αργά.

της δημοσιογράφου Γιώτας Χουλιάρα

Σκίτσο της Adrià Fruitós δημοσιευμένο στο Pèlerin Magazine – Groupe Bayard (France).